سلک البیان فی کشف مشکلات القرآن(گنجینه بهارستان 1)

اشاره

نگاشته ملّا محمّد جعفر استرآبادی (درگذشته 1263 ه. ق) به کوشش سیّد مهدی جهرمی

سلک البیان فی کشف مشکلات القرآن(گنجینه بهارستان 1)، ص: 25

مقدّمه مصحّح

ملّا محمّد جعفر استرآبادی (1198- 1263 ق) معروف به شریعتمدار و متخلّص به والی، از بزرگان فقها و مجتهدان. در نوکنده از روستاهای بلوک انزان استرآباد (گرگان) به دنیا آمد و مقدّمات علوم را در زادگاهش فراگرفت. در جوانی برای تکمیل تحصیلات به بار فروش رفت. پس از چندی رهسپار عتبات گردید و در محضر درس صاحب ریاض (سیّد علی طباطبائی، در گذشته 1231 ه. ق) حضور یافت و به دریافت اجازه از او نایل شد. در 1231 به استرآباد بازگشت، امّا در آنجا نمانده به قزوین رفت. پس از چندی که فتحعلیشاه به قزوین آمد و با شیخ دیدار کرد، چون از فضل شیخ آگاهی یافت وی را به تهران خواست و در کنار کاخ خود و مجاور مدرسه مادر شاه منزلی برای اقامت او تخصیص داد و چندان حرمتش را نگه می داشت که ماهی یکبار به دیدنش می رفت. شیخ مدّت بیست سال در تهران به تألیف و تدوین پرداخت و در 1241 ق که جنگ دوم ایران و روسیه درگرفت به جهاد با روسها رفت. در بازگشت از جهاد رهسپار حجّ گردید. پس از انجام حجّ در کربلا اقامت گزید. در این ایّام درگیر مناقشه با شیخ احمد احسائی و شاگردش سیّد کاظم رشتی گردید، چنانکه شیخیه قصد جان او کردند. در 1246 ق که در عراق طاعون شیوع یافت، زن و شماری از فرزندانش مردند. پس از چندی شریعتمدار عازم زیارت مرقد امام رضا علیه السّلام شد و